GAP İdaresi tarafından, sürdürülebilir kalkınmanın ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarını bütünleştiren yoksulluğu azaltma stratejileri, katılımcı yaklaşımların teşvik edilmesi, kapasite geliştirmeye yönelik çalışmalar ve bütün bu çalışmalarda dezavantajlı grupların gözetilmesi yönünde bir dizi projeler yürütülmektedir. Bu bağlamda yürütülen çalışmaların en önemlilerinden biride “GAP-Cheetos Çocuk Gelişim Merkezleri Projesi”dir.
GAP Bölgesi’nin nüfusu oldukça genç ve dinamik bir yapıya sahiptir. Bölge nüfusunun %39’unu 0-14 yaş grubu çocuklar oluşturmaktadır. Bu oran Türkiye genelinde %26,5’tir (TUİK, 2007). 2013 yılında ise GAP için %36,7, Türkiye için %24,6’dır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde çocuk sayısının fazlalığı, eğitim ve çocuklara yönelik hizmetlerde yetersizliklere yol açmaktadır.
Çocukların fiziksel, zihinsel, sosyal ve duygusal gelişimlerinin en hızlı olduğu 0-6 yaş arası dönemdeki gelişmeler daha sonraki dönemlerini büyük ölçüde etkilemektedir. Bu nedenle okul çağındaki çocukların yanı sıra okul öncesinde de çocuklara eğitim fırsatlarının yaratılmasına gereklilik bulunmaktadır. Yoksul ve eğitimsiz hanelerde çocuklar okula devam edebilseler bile ders çalışabilecekleri ve kendilerini geliştirebilecekleri yeterli ortam olmadığından dolayı yeterince ders çalışamamakta; bir kısmı da erken yaşta çalışmaya başlamaktadırlar. Ayrıca altyapı yetersizliği, çok çocukluluk, yoksulluk, cinsiyet ayrımcılığı, çocuk kavramının yeterince yerleşmemesi, spor olanaklarının yetersizliği, sosyal ve kültürel faaliyetlerin azlığı, eğitim materyali eksikliği, yetersiz beslenme, sağlık ve sağlık bilgisi sorunları, bilgi teknolojilerine ulaşamama, oyun oynanacak sosyal mekânların yokluğu gibi sorunlarla karşılaşmaktadır. Bu sorunlara bağlı olarak okula gönderilmeme, okula devamsızlık ve başarısızlık, çocuk işçiliği, suça yönelme ve madde bağımlılığı gibi daha büyük sorunlar ortaya çıkmaktadır.
Türkiye’nin de taraf olduğu Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde 0-18 yaşları arasındaki her birey çocuk olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca Çocuk Hakları Sözleşmesi, “Yaşama, Gelişme, Korunma ve Katılım ” gibi çocukların temel haklarını vurgular. Bu bağlamda çocukların temel hakları ve gereksinimlerine ulaşabilmelerinde eğitim vazgeçilmez öneme sahiptir ve eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması için özellikle okul öncesi ve okul çağında olan yoksul çocuklara yönelik kendilerini duygusal, sosyal ve zihinsel yönden geliştirebilecekleri uygun ortamlar yaratılmalı ve bu çocuklara destek sağlanmalıdır. Bu gerekçeler temelinde hazırlanan Projenin hedef grubu 05-06 yaş okul öncesi ve 07-14 okul çağı yaş grubundaki çocuklardır.
2000’li yılların başında GAP İdaresi Başkanlığı tarafından geliştirilen Proje “Çocuk Okuma Odaları” adı altında ÇATOM’lar bünyesinde açılmaya başlanmıştır. 2003 yılında PepsiCo Türkiye ile yapılan işbirliği kapsamında Proje “GAP-Cheetos Çocuk Gelişim Merkezleri” adını almış ve ÇATOM’lardan bağımsız açılmaya başlanmıştır. Kamu-özel sektör kuruluşu işbirliğiyle yürtülen örnek ve uzun soluklu bu Proje PepsiCo Türkiye sponsorluğunda devam etmektedir.
2015 yılı itibariyle GAP Bölgesi kapsamında bulunan 9 ilde (Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Kilis, Gaziantep, Mardin, Şanlıurfa, Siirt ve Şırnak) 12 GAP-Cheetos Çocuk Gelişim Merkezi faaliyet göstermektedir. Bunun yanı sıra bölge dışında’da GAP İdaresi’nin teknik desteği ve PepsiCo Türkiye Temsilciği’nin finansman desteğiyle Kocaeli Suadiye GAP-Cheetos Çocuk Gelişim Merkezi 2006-2015 yılları arasında faaliyet göstermiş olup misyonunu tamamlamıştır. Ayrıca Manisa ili Soma ilçesinde 2014 yılında meydana gelen kazadan sonra Somalı çocuklar için bir GAP-Cheetos Çocuk Gelişim Merkezi kurulmuştur. Başarılı bir kurulum ve başlama sürecinden sonra Haziran 2016 itibari ile buradaki misyon tamamlanmış olup bu merkez ilgili kurumlara devredilmiştir. Proje aracılığıyla bugüne kadar ulaşılan çocuk sayısı 52.700’e ulaşmıştır.
